روز دوغا

چنانکه می دانید در زبان تورکی کلمه مرکب ( سیزده بدر) معنی و مفهومی ندارد و اگر ترجمه شود (  اون اوچ – قاپو یا  ) گفته  می شود . که برای هیچ تورک زبانی مفهوم نیست . و نه تنها عدد سیزده(13) نحس بحساب نمی آید بلکه عدد3 که ( اوچ)و عدد 13 (اون اوچ) گفته می شود ازریشه ی  اوچuç اوج گرفتن و پرواز کردن بوده و محترم شمرده می شود .  

اما در میان مردم آذربایجان همانطور که چهارهفته مانده به بایرام (عید)از هرهفت روز یک روز با نام  چرشمبه ها ی( آتش و خاک و باد و آب) نام گذاری گردیده و جشن گرفته می شود . دو هفته بعد از بایرام (عید) نیزجش ها ادامه می یابد. و روز ششم یعنی انتهای هفته ی اول با نام ( اومود)امیدکه امروزه در کمتر جایی جش گرفته می شود.و همچنین  روز سیزدهم که انتهای هفته دوم پس از بایرام(عید) هست با نام  (دوغا) نام گذاری گردیده  که هنوزجشن و مراسم آن پا برجاست .

و مردم در آن روز با همراه خانواده و بستگان به صحرا می روند. و در کنار مزارع به شادی می پردازند

پختن آش دوغا - آش دوغ گره زدن سبزه به همراه بایاتی خانی هنوز هم در بین مردم تورک جایگاه خود را حفظ کرده است.

 یادون دا ساخلا بو گونو

تانریا سویله سوزونو

آچیل بختیم ماچبل بختیم

یئدی کرن وور  دوگونو

یادت نگه دار این روز را – به خالق بگو حرفت را – باز شو بخت من ، بخت دروغین من-هفت مرتبه گره بزن

دوغا آشی دوغا گونو

ایکی  کئچن یئدی گونو

یئدی یئره  دوگونله لرم

باخدیم آچیلسین دئیه رم

آش دوغا روز دوغا-دو هفته گذشته- هفت جا گره می زنم – باز شدن بختم را می خواهم

و در هنگام ریختن نمک در آش دوغا نیت می کنند . تا سال دیگر سلامت و در امان خدا باشند

روز دوغا دربین مردم فارس زبان  ایران با نام (سیزده بدر) که کلمه ای مرکب از( سیزده+ به +در) معروف شده و بعضی آن روز و عدد 13 را نحس می پندارند. اما تا کنون هیچ سندی از  نحسی روز و عدد  سیزده  ارائه نشده است

دوغا آشی در زبان  تورکی (آیران آشی-ائران آشی) نیز نامیده می شود و در آذربایجان خیلی مورد علاقه هست.

در بیشتر جاهای آذربایجان بدلیل پخته شدن در روز دوغا با نام (دوغا آشی ) معروف است . 

رفتن در طبیعت و نزدیکی با گل و سبزه و درخت باعث توجه به کشتزار و درختان و گل و گیاه و همچنین باعث  روحیه ی شاد در افراد می شود . به همین مناسبت بعضی ملت ها این روز را با نام روز دوغا روز طبیعت می شناسند

C.Aydin